Die eerste Omgeenuus van 2021 word hoofsaaklik gewy aan Terugploeg, die nuwe voedselverskaffingsinisiatief wat gedurende die grendeltyd onder die vaandel van die Atterbury Trust momentum gekry het. Ons is baie opgewonde dat die eerste sooi verlede week gespit is op die terrein, wat goedgunstiglik deur WeBuyCars beskikbaar gestel is. Dirk van der Walt het die rooi grond hoog deur die lug laat vlieg en ons is dankbaar dat die visie van ’n plek waar mense kan werk, leer en ’n beter lewe vir hulle en hulle kinders kan skep, nou besig is om ’n werklikheid te word.

Die eerste sooi van Terugploeg se nuwe verpakkings-, verwerkings- en verspreidingsfasiliteit is op Woensdag 24 Februarie 2021 gespit. Die ontwikkeling is strategies langs die N4-hoofweg geleë, naby die Cullinan/Rayton-afrit. Die sooispitseremonie is deur verteenwoordigers van Terugploeg se stigterorganisasies, Atterbury Trust, Vibro Bricks en WeBuyCars, sowel as ’n aantal donateurs, boere en konstruksiespanne bygewoon.

Lood Bester, ’n medestigter van Terugploeg, sê die idee vir die Terugploeg-organisasie het tydens die grendeltyd ontstaan. “’n Groeiende kosnood is in sekere Afrikaanssprekende gemeenskappe opgemerk. Hierdie hulpbehoewendes het geen ondersteuning vanaf amptelike bronne ontvang nie.”

Bester en sy vriende het ingespring en hulle informele voedselinsamelingsaksies het vinnig momentum ontwikkel. Só is ’n netwerk van boere ook betrek. Boere van so ver as Letsitele en Groblersdal het betrokke geraak en tonne groente, vrugte en wildsvleis geskenk. Die voorraad is by Vibro Bricks in Pretoria afgelaai. Daar is die kos verdeel in kleiner porsies en met Vibro-bakkies onder ouetehuise, kinderhuise en skole uitgedeel. Instansies is geverifieer om egte nood te bepaal en om te help waar dit die nodigste is.

Atterbury Trust is in die wolke om vanjaar ’n begunstigde te wees van Eskort en Saronsberg se innoverende Liberi welwillendsheidprojek, waarmee verlede jaar R800 000 ingesamel is vir opvoeding- en voedingskemas, deur die verkoop van ’n eksklusiewe wyn-versameling. Liberi – wat in Latyns “kinders” beteken – kry vanjaar ’n nuwe baadjie danksy die kunstenaar Claudette Schreuders. Die 2021 samewerkingsprojek bestaan uit ’n beperkte produksievolume waarvan die opbrengs aangewend sal word ten bate van Atterbury Trust se beursprogram en Terugploeg voedingskema-inisiatief. Eskort se hoof uitvoerende beampte, Arnold Prinsloo, vertel ons meer oor hierdie besonderse projek.

Wyn en kuns is nie die eerste ding wat opkom as mens aan Eskort dink nie, so hoe is hierdie unieke band gesmee en waar het die idee vir die Liberi projek onstaan?
Ons glo eerstens dat ’n organisasie deel is van ’n gemeenskap en daarom betrokke moet wees, en teruggee in die gemeenskap. Ons is by verskeie skole, kerke, voedingskemas en so meer betrokke, waar ons fabrieke in Estcourt en Heidelberg is. Tweedens hou ons bestuurspan van wyn! My vriend Nick van Huysteen besit Saronsberg Kelder in Tulbagh en ons bestuur, familie en vriende koop nou vir jare al hulle wyn. Ek het ook ’n passie vir kuns en het ’n kunswerk gekoop van Sam Nlhengethwa. Met ’n besoek aan Sam se huis, het hy my vertel dat hy in Heidelberg se township, Ratanda, grootgeword het en dat twee van sy ooms vir Eskort gewerk het. Die gedagte vir Liberi is daar gebore… dit het by my opgekom dat dit die ideale geleentheid sal wees om geld in te samel vir die kinderhuis en tehuis vir gestremde kinders waarby ons reeds betrokke is. Sam het ingestem dat ons die regte kon kry om ses van sy kunswerke te gebruik op die wyn-etikette. Nick van Huysteen het my gehelp om die regte kunswerke uit te kies en Dewaldt Heyns, die bekroonde wynmaker van Saronsberg, het ’n Bordeaux-versnit gemaak waarvan 4 000 bottels gebottel is. Ek het n breë, swaar bottel gekies om die kunswerk enersyds mooi ten toon te stel en andersyds ’n illusie te skep van ’n duur, ekslusiewe wyn. Omdat die opbrengs geskenk word om die lewe van kinders te verbeter, het ek ’n gepaste naam gesoek vir die wyn. Ek het eenvoudig “kinders” gegoogle in Zoeloe, Pedi, Xhosa, Italiaans, Frans en Latyn. Die Latynse “Liberi” het mooi op die oor geval en is kort en kragtig. Ek het die idee met Nick getoets en sy woorde was “spot on”.

Die Terugploeg inisiatief om honger te bekamp sou nie moontlik gewees het sonder die insette en ondersteuning van ’n hele groep weldoeners nie. Een van hierdie sakemanne met hart is Dirk van der Walt van WeBuyCars, wat al baie lank deel is van Atterbury se sirkel van vriende en weldoeners. Ons het met hom gesels oor die illusie van sukses, die rol van harmonie, en hoe die privaatsektor ’n wesenlike verskil aan maatskaplike nood kan maak.

Kom ons begin met ’n 2021 oorsig van WeBuyCars; omtrent ’n Afrikaanse suksesstorie! Wanneer het jy en jou broer Faan die maatskappy gestig, en hoe het die idee daarvoor onstaan?
Dit het als begin met Faan se eerste kar, ’n blou Volkswagen 412, wat hy verbeter en toe verkoop het. Ons het WeBuyCars in 2001 begin, met omtrent R250 000 wat Faan gespaar het terwyl hy en sy vrou, Tanja, vir twee jaar in Engeland gaan skoolgee het, en ek besig was met my bemarkingsgraad. Ons eerste perseel was ’n kleinhoewe in Pretoria-Oos, en vir baie jare was dit net ons twee, wat alles gedoen het. In 2010 het ons ons eerste “car warehouse” in Pretoria gekoop, met plek vir 100 karre, en binne ses maande was dit ook nie meer groot genoeg nie.  Ons het organies aanhou groei, landwyd uitgebrei, en in 2020 het die besigheid aanlyn gegaan wat ’n hele nuwe dimensie gebring het. ’n Hoogtepunt was toe ons in 2019 die Afrika Entrepreneur van die Jaar-toekenning (AABLA) gewen het; dit was wonderlik om die erkenning te kry. Vandag het ons sewe persele landwyd en meer as 1 000 werknemers; asook aandeelhouers om gelukkig te hou!

Atterbury Trust se werk word soveel makliker gemaak danksy ’n goue netwerk van mense wat omgee en instansies wat altyd daar is om te help. Zuid-Afrikaans Hospitaal (ZAH) is ’n gewaardeerde vennoot wat bydra om die diens wat ons aan Triomf Kliniek se pasiënte kan bied sommer met ’n hele stel trappe op te hef. Ons gesels met ZAH hospitaalbestuurder Robert Jordaan.

ZAH vier vanjaar sy 117de bestaansjaar, wat dit een van die oudste hospitale in die land maak, en ’n ikoniese landmerk in Pretoria. Hoe het ZAH by die Atterbury Trust betrokke geraak?
ZAH is inderdaad die oudste privaathospitaal in Pretoria. Twee van die direkteure wat op die ZAH-raad dien, is betrokke by Atterbury, en ons het deur hulle te hore gekom van die goeie werk wat Atterbury Trust verrig. Die raad het toe die besluit geneem om die Trust te ondersteun.

Julle borg onder andere studiebeurse vir mediese rigtings, en vanjaar het twee verpleegsters wat danksy ZAH en Atterbury Trust kon swot, daar by julle begin werk. Is dit deel van julle beplanning – om te belê in studente wat dan by die hospitaal kan kom werk? Waarna is julle spesifiek op soek wat personeel betref?
Ja, ZAH se oogmerk is dat ons graag ons vakante poste wil vul met studente in wie ons belê het; ons belê graag in jongmense wat ’n roeping het vir medies of verpleegkunde. Zuid-Afrikaans Hospitaal het ’n spesifieke kultuur en waarde-etos waarna ons streef; daar is ’n rigiede proses waarvolgens ’n kandidaat geevalueer en met die hand uitgesoek word om deel te word van ons toegewyde span. Só verseker ons dat ons die uitmuntende pasiëntesorg waarvoor ons bekend staan, kan handhaaf. Zuid-Afrikaans Hospitaal belê in menslike kapitaal deur groei, ontwikkeling en die behoud van ons sleutelvaardighede.

In ons onlangse geskiedenis was daar nie nóg ’n tyd toe gekwalifiseerde gesondheidswerkers meer belangrik was as die huidige Covid-19 era nie. Twee van Atterbury Trust se beursstudente wat pas hul gemeenskapsjaar as verpleegsters afgehandel het, het vandeesmaand by Zuid-Afrikaans Hospitaal in Pretoria voltyds begin werk. Ons het met Adelei Geldenhuys en Lize Candido gesels oor hul roeping.

Julle het saam by Noordwes Universiteit gegradueer in 2019 – waar het julle toe jul gemeenskapsdiensjaar gedoen?
Lize Candido: Ek was by King Edward VIII Hospitaal in Durban, KZN.
Adelei Geldenhuys: En ek in die Wes-Kaap by Victoria Hospitaal.

Om jou opleiding af te rond gedurende 2020, midde in ’n ongekende pandemie, moes baie uitdagend gewees het. As julle terugdink aan hierdie tyd, wat is die een storie wat julle vir mense oor julle ervaring vertel?
Lize: Dit was ’n ongelooflike jaar! Dit was verskriklik moeilik om so ver van al my mense te wees en hulle nooit te kan sien tydens die inperkings nie, maar die ervaring wat ek gekry het in King Edward sal ek nie vir die wêreld ruil nie! Ek is omtrent aan die diepkant ingegooi en moes vinnig leer om sterk te swem…
Adelei: Ek het in die forensiese saal gewerk by ons hospitaal, en hoewel ons nie baie te doen gekry het met Covid-19 nie, het ek ’n ander pandemie beleef. Ek het gewerk met pasiënte wat opgeneem is weens geslagsgebaseerde geweld, kinders wat verwyder moes word van hulle ouers weens slegte omstandighede, en so aan. Ek het nooit geweet hoe erg dit werklik in ons land gaan nie. Ons het duisende vrouens, kinders en soms mans gehelp om by ’n veilige hawe uit te kom. My hart was elke dag so seer om mense te sien wat vir so lank stilgebly het oor geweld uit vrees en omdat hulle nie weet waar om hulp te kry nie. En dan was dit besonders om te ervaar hoe baie ’n glimlag en iemand wat werklik omgee vir sulke pasiënte beteken.

Ons is sommer baie trots op pas afgestudeerde Atterbury Trust beursstudent Jacques Fourie, wat pas aangewys is as die medewenner van ’n prys vir die beste Innoverende Sake-Idee by die Entrepreneurship Development in Higher Education (EDHE) Intervarsity-kompetisie. Hy het ons meer vertel oor Stu-D-Sure, ’n slim versekerings-produk wat gebore is uit persoonlike nood.

Baie geluk met die toekenning! Jy en jou medewenner het pas julle finale eksamens geskryf, maar julle ken mekaar reeds van skooljare af, reg?
Baie dankie; en ja, ek voltooi my B Stads en Streeksbeplanning-graad, en Marco [Booyse] sy B Com Algemeen-graad dié jaar. Ons het op Menlopark se atletiekbaan bevriend geraak waar ons in die 800m teen mekaar meegeding het. Ek het in 2012 by Menlo se koshuis ingetrek en ons was daar saam vir vier jaar waar ons ’n broederskap ontwikkel het.

Hoe het die idee vir Stu-D-Sure ontstaan?
Albei van ons het al ’n module herhaal, en het dan die finansiële stres ervaar wat daarmee gepaard gaan om weer vir ’n vak te moet betaal. Om ’n module of twee te druip, is ’n realiteit vir baie studente; ons ken só baie met wie dit gebeur. En dis daarom dat Stu-D-sure gebore is – ’n oplossing wat die onkoste, of minstens ’n gedeelte van die onkoste van die herhaalde module te kan dra.

Vir 39 gholfjoggies is die gras nie net groener aan die anderkant van die draad nie, maar sommer tot dóér anderkant die speelveld nadat elkeen van hulle ’n splinternuwe bril ontvang het.

Hierdie 39 manne van die Pretoria Country Club-gholfklub in Waterkloof het vandeesweek met nuwe oë na die wêreld rondom hulle gekyk en die glimlagte het van oor tot oor gestrek toe hulle deur Fledge Capital, Atterbury Trust en Brooklyn Optica, van getoetse brille voorsien is.

Louis van der Watt, HUB van Atterbury, het aan die einde van 2020 ’n rondte gholf by die Pretoria Country Club gespeel en agtergekom dat sy gholfjoggie glad nie kan sien waar die bal geland het nie. Louis weet hoe belangrik dit vir ’n gholfjoggie is om behoorlik te kan sien – dit is op stuk van sake presies wat hul werk behels – en het dadelik werk daarvan gemaak. In ’n latere gesprek met Konrad Fleischhauer en Fourie du Preez van Fledge Capital het die gedagte ontstaan om al die gholfjoggies te borg vir oogtoetse en brille waar nodig.

Volgens Fourie du Preez speel die meeste van Fledge se manne weekliks gholf by Pretoria Country Club.

“Ons wou ’n verskil maak en het gevoel niemand anders kyk na die gholfjoggies nie. Sonder goeie sig is dit amper onmoontlik om hulle werk te kan doen en ons het besef dit is ’n aspek waar ons wérklik ’n verskil kan maak.”

Die lewe deel nie gelyke kanse en opsies uit nie, en dit is juis daaroor dat Atterbury Trust ons studiebeursprogram met soveel sorg bestuur… die verhale wat die keuringspaneel aanhoor soos ons die kandidate se aansoeke oorweeg is dikwels hartverskeurend. Maar so hartseer soos dit kan wees, so diep is die vreugde wanneer die hulp wat die beursprogram kan aanbied, ’n lewe help omkeer. Izel Gouws, vandag ’n laerskoolonderwyseres en die ma van vier, deel haar storie van harde lesse en die mag van deursettingsvermoë en genade

Jy het op Vanderbijlpark grootgeword, maar ons verstaan alles het begin verkeerd loop toe jou pa ’n ongelukkige werkskuif gemaak het…

Ons was vyf; ek, my wonderlike ouers en twee boeties.  My pa het by Yskor gewerk, maar toe skuif hy na ’n pos op ’n myn, waar dinge verkeerd geloop het. Sy salaris is nie betaal nie, en ons het vir drie maande nie elektrisiteit gehad nie – ek onthou hoe ons elke dag dennebolle gaan optel het om te kon vuurmaak vir warm water en kosmaak. My pa het ons huis aan familie verhuur en ons gesin het in die garage ingetrek, maar op die ou end was daar geen ander uitkoms nie, en hy het die huis verkoop. Ons het Pretoria toe getrek en by my oupa op die plot gaan woon; dit was moeilik, maar daar was geen ander heenkome nie.