Dit is ’n voorreg om ’n uitdagende 2020 met ’n storie van hoop af te sluit. Ons laaste Omgeenuus van die jaar word hoofsaaklik gewy aan Terugploeg – die nuwe voedselverskaffingsinisiatief onder die vaandel van Atterbury Trust wat amptelik op 17 November in die Atterbury Teater bekendgestel is. Ons is sedertdien oorweldig met die aanbiedinge van hulp wat aanhou instroom.

Die COVID-19 pandemie het baie swaarkry voor Suid-Afrikaners se deure gelê, maar dit het ook wonderlike inisiatiewe van naasteliefde en omgee tot gevolg gehad.

Terugploeg is een so ’n idee wat nou tot sy volle reg gekom het. Volgens Lood Bester, mede-stigter van Terugploeg, is hierdie konsep gebore in gesprekke tussen hom en sy vriend Herman Marx van Vibro Bricks.

Bester sê toe hulle gedurende die inperking bewus geraak het van die enorme kosnood in sekere Afrikaanssprekende gemeenskappe en dat daar vir hulle geen hulp beskikbaar gestel is nie, wou hulle graag help. “Reg aan die begin het ons kos aangekoop, wat ons dan self in van hierdie gemeenskappe rondom ons versprei het. Later het ons gaan aanklop by ons boere-vriende om ons idees met hulle te deel. Almal het dadelik ingestem om vir ons kos te skenk. So stuur ons byvoorbeeld deesdae een van Herman se trokke na ’n plaas toe, wat ons skenkers vol laai met tussen 3 en 8 ton groente of vrugte. Dit word daarna by Vibro Bricks in Pretoria afgelaai. Daar word die kos verdeel in kleiner porsies, op bakkies gelaai en verder versprei onder ouetehuise, kinderhuise en skole wat ons geïdentifiseer het, waar daar spesifiek kosnood is.”

Terugploeg is ’n netwerk van weldoeners wie se skenkings verantwoordelik bestuur word om eerstens kos te verskaf aan weerlose Afrikaanse gemeenskappe en honger te bestry. Maar daar bestaan ook ’n groter droom – dat dit ’n volhoubare projek word wat ook werk kan verskaf aan mense uit hierdie gemeenskappe, sodat hulle weer kan hoop en droom van ’n beter toekoms. Hoop, respek, vaardighede en geleenthede is geweldig belangrik vir hulpbehoewendes.

Dinamies, entoesiasties en reg vir enige uitdaging… dit is Jani Doms, Atterbury Trust se nuutste spanlid, ’n regte mense mens. Sy is verantwoordelik om seker te maak dinge verloop glad met die administrasie rondom die Trust se grootste trots, ons beursstudente, maar dis nie al nie! Sy is ook projekkoördineerder van twee groot gemeenskapsprojekte wat onder die vaandel van die Trust bestuur word – Triomfkliniek en die Trust se splinternuwe inisiatief, Terugploeg.  Ons het gaan hoor wat die flinke jong Pretorianer motiveer en inspireer.

Watter draaie het die lewe met jou geneem voor jy by Atterbury uitgekom het?
Ek het in Pretoria groot geword, BA geswot by Tukkies en toe ’n hele paar avonture gehad! Ek het in 2016 begin werk as ’n assistant-onderwyseres in Pretoria, toe is ek Kaap toe om op ’n wynplaas te werk tot middel 2017, waarna ek Katar toe getrek het en as ’n lugwaardin vir Qatar Airways gewerk het. Ek het middel 2018 teruggekom en toe weer skoolgehou in Pretoria totdat ek by die Trust aangesluit het in September 2020.

Hoe het jou paadjie met dié van Atterbury Trust gekruis, en wat het jou laat besluit om aan te sluit by die Trust-span?
Ek wou al baie lank vir Atterbury of die Trust werk, hoewel die regte geleentheid nog nie voorheen op die regte tyd gekom nie! Maar al my hartsmense sal kan bevestig dis wat ek wil doen… My beste vriendin vandat ek kan onthou woon nou in Nieu-Zeeland en haar man was die een wat die advertensie op LinkedIn gesien het – hy het dit vir haar aangestuur en sy stuur dit toe vir my  met die boodskap “hierdie klink soos jy”. Ek het aansoek gedoen en ’n week later, 1 September 2020, het ek by die Trust aangesluit as Studente- en Projekkoördineerder.

Uitvoerende trustee Zahn Hulme het onlangs deelgeneem aan ’n paneelbespreking op ’n webinaar aangebied deur die Afrikaanse Taalraad. Die onderwerp was die belangrikheid van Afrikaans in die opvoedkunde-arena, in ’n tyd waarin universiteite toenemend verengels. Zahn se onderwerp was: Afrikaans – ’n hupstoot vir ’n beter toekoms. Hier is haar praatjie:

Met universiteite wat toenemend verengels, blyk dit al hoe meer dat Afrikaans se dae as akademiese taal getel is.  Waarheen nou met Afrikaans, en moedig mens steeds studente aan om in Afrikaans te studeer? Hoe kan studente deur Afrikaans uitreik en versoen, nie net met ander Afrikaanssprekendes nie, maar ook met die anderstaliges van die land?

Goeiemôre aan almal wat vandag deel is van hierdie virtuele gehoor. Baie dankie ook aan die Afrikaanse Taalraad vir die uitnodiging. Ek ag myself bevoorreg om deel te vorm van so ‘n uitgelese paneel dinamiese, trots Afrikaanse vroue!

Spesifiek aan jou, Merlyn, dat jy deurgedruk het met hierdie Vrouedagprojek. Toe ek en jy aanvanklik in Augustus 2019 gesels het hieroor, het ons nooit kon dink dat ons leefwêreld só ingrypend sou verander nie.

Daar was nog nie in ons leeftyd presies so ’n uitdagende akademiese jaar nie… Atterbury Trust se afstuderende beursstudente wat vanjaar hul welverdiende grade sou ontvang, het hulself in teenstelling in grendeltyd bevind. Maar die dinamiese jongmense in ons beursfamilie laat hulle ook nie terughou nie, en so het ons foto’s van ’n paar “virtuele” gradeplegtighede ontvang! Pas gekwalifiseerde mediese dokter Etienne Roberts het sy storie met ons gedeel…

Watter graad het jy verwerf, by watter universiteit, en wat was die plan vir 2020 voor die pandemie getref het?
Ek het deur die genade van God my MBChB verwerf by die Universiteit van Pretoria en is tans besig met my internskap-periode by Tembisa Hospitaal.

Waar was jy was toe die grendeltyd aangekondig is… en hoe het dit jou lewe geraak?
Ek was met verlof in Clarens toe grendeltyd aangekondig is. Dit het my verlofplanne so ’n bietjie omver gegooi, want ons moes dadelik terugkeer Gauteng toe voor die inperking op Vrydag 27 Maart ingeskop het.

Grendeltyd het studente besonder hard geslaan, en vir diegene wat vanjaar graadvang, het dit onder meer beteken hulle kon nie soos graduandi nog altyd gedoen het, hul graad by ’n rektor ontvang tydens ’n regte ouskoolse gradeplegtigheid nie. Maar Atterbury Trust beursstudente is vindingryk bo alles; lees hoe 21-jarige Stephanie Eksteen virtueel gradeplegtigheid gehou het…

Vertel ons waar jy was toe die grendeltyd aangekondig is… en hoe het dit jou akademiese lewe geaffekteer?
Ek was pas terug in die koshuis na ’n Sondagaand van groepwerk saam met mede-honneurs studente toe ek die nuus gekry het. Ons het die volgende dag gehoor dat alle klasse en toetse vir die kwartaal uitgestel is, en ons vakansie het toe dadelik begin, ’n week vroeër as beplan.

Grendeltyd het nie op daardie stadium my akademie so erg geaffekteer nie. Ek het regtig moeite gedoen om die aanpassing te maak om produktief by die huis te werk. Dit was ook makliker omdat ek vir my honneurs meestal navorsingsprojekte moet voltooi wat ek in elk geval op my eie doen. Ek kon deur gedissiplineerd te bly relatief op die normale jaarprogram aangaan soos dit vir ons aan die begin van die jaar uiteengesit is. Die kommunikasie met dosente en medestudente was die eintlike struggle en dit het groepwerk en groepstake baie moeilik gemaak. Iets wat mens binne ’n halfuur vinnig in die biblioteek kon afhandel, het nou baie langer geneem omdat kommunikasie net soveel stadiger was. Daar was ook ’n hele paar misverstande en noue ontkomings en ek sukkel partykeer nou nog met sekere goedjies. Maar die feit dat ek half geforseer was om in die huis te bly, my boude op die stoel te plak en te werk, het oor die algemeen my akademie besonder goed gedoen oor die afgelope paar maande!

Triomf Kliniek – die baanbreker- liefdadigheidsprogram vir mediese dienste wat gestig is, in stand gehou word en in ’n groot mate geborg word deur Atterbury Trust – vier ses jaar van die voorsiening van kwaliteitsorg aan van die kwesbaarste lede van gemeenskappe in die Pretoria-Wesomgewing.

Volgens Zahn Hulme, die uitvoerende trustee van Atterbury Trust, een van die vernaamste rolspelers wat vir die stigting van die Triomf Kliniek verantwoordelik is, was die program die resultaat van samewerking tussen ’n groep mediese professionele en versorgingsorganisasies wat die groot behoefte na gespesialiseerde versorging onder Pretoria se behoeftigste gemeenskappe geïdentifiseer het.

“Uit die staanspoor was die oogmerk om ’n platform te hê wat as infrastruktuur vir mediese praktisyns kon dien om hulle dienste gratis aan behoeftiges te bied. Aanvanklik was die vernaamste fokus van die kliniek se dienste kinders en die bejaardes, maar die visie het gegroei en het die stigting van ’n uitgebreide gemeenskapsdiens ingesluit wat gespesialiseerde mediese en verwante dienste bied aan dié wat dit nodig het,” verduidelik Hulme.